Rola i działanie filtra odwadniacza w nowoczesnych instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych

Filtr odwadniacz, zwany również filtrem osuszaczem, to kluczowy element każdej instalacji chłodniczej i klimatyzacyjnej. Zadaniem filtra odwadniacza jest zapewnienie wysokiej wydajności układu chłodniczego oraz minimalizowanie awarii systemu. Dlatego też filtry te, powinny być stosowane zarówno w systemach komercyjnych, jak i w przemysłowych instalacjach chłodniczych.

Rola filtra odwadniacza w instalacji chłodniczej

Podstawowym zadaniem filtra jest zadbanie o to, aby układ chłodniczy był w stanie suchym i czystym. Filtry osuszacze odpowiadają za zatrzymanie wilgoci oraz zanieczyszczeń występujących w formie stałej w systemach chłodniczych.

Różnego rodzaju zanieczyszczenia, które mogą pojawić się w układzie chłodniczym stanowią zagrożenie dla części wymagających wysokiej precyzji wykonania, takich jak sprężarki czy elementy rozprężne. Wilgoć może powodować powstawanie kwasów w instalacji chłodniczej czy pogorszenie smarności oleju, co prowadzi do korozji sprężarki lub jej zatarcia. W przypadku elementu rozprężnego, występujące w nim niskie temperatury, sprzyjają zamarzaniu wilgoci, blokującej w ten sposób przepływ czynnika do parowacza. W konsekwencji może dojść do spadku wydajności systemu chłodniczego.

Wilgoć i zanieczyszczenia mogą dostać się do instalacji chłodniczej na skutek utraty szczelności w trakcie montażu, awarii czy serwisowania urządzeń chłodniczych. Dlatego też tak ważne dla wieloletniej i bezawaryjnej pracy systemu chłodniczego jest przywiązywanie szczególnej wagi przez monterów i serwisantów do zapewnienia szczelności instalacji, poprawnego wykonania próżni przed jej napełnieniem czynnikiem chłodniczym, stosowanie filtra odwadniacza jak i jego wymiana, aby konserwacja urządzeń chłodniczych nie niosła za sobą ryzyka przedostania się powietrza do serwisowanego systemu.

Budowa filtra odwadniacza

Do typowych elementów, z których wykonane są filtry odwadniacze należy:

1. stalowa obudowa pokryta powłoką zapewniającą ochronę przed korozją (filtry odwadniacze marki Blue Refrigeration wykończone farbą proszkową epoksydową)
2. występujące w różnych rozmiarach przyłącza wlotowe oraz wylotowe:
   1. przystosowane do skręcenia np. filtr odwadniacz BLR/DML-032 (1/4” SAE)
   2. przystosowane do lutowania jak w przypadku filtra odwadniacz BLR/DML-165S (5/8” ODF)
   3. wykorzystujące uszczelkę doczołową, które to rozwiązanie znajdziemy w filtrze odwadniaczu marki Blue Refrigeration: BLR/DML-303FS (3/8”);
3. siatka filtracyjna zdolna do zatrzymywania (retencji) cząstek stałych (w przypadku filtru BLR/DML-084S (1/2” ODF) możliwość filtrowania zanieczyszczeń o wielkości 25 mikronów)
4. wkład odpowiedzialny za zatrzymywanie wilgoci i zanieczyszczeń:
   1. wykonany w 100% z sit molekularnych (rozwiązanie zastosowane przez Blue Refrigeration w filtrach osuszaczach serii BLR/DML)
   2. przy wykorzystaniu sita molekularnego oraz aktywnego tlenku glinu ( jak w przypadku filtrów Blue Refrigeration serii BLR/DCL)
5. sprężyna oraz płyta perforowana pozwalające utrzymać stałe położenie elementów znajdujących się wewnątrz filtra.

Czynnik chłodniczy wpływa do filtra poprzez przyłącze wlotowe, następnie przepływa przez wkład i siatkę filtracyjną, gdzie dochodzi do zatrzymania wilgoci i zanieczyszczeń, czemu towarzyszy spadek jego ciśnienia. Ostatecznie wypływa z filtra poprzez płytę perforowaną i przyłącze wylotowe. Z biegiem czasu na skutek akumulacji wilgoci i/lub zanieczyszczeń filtr traci zdolności odwadniające. Zatkany filtr osuszacz powoduje też nadmierny spadek ciśnienia czynnika. Konieczna jest wtedy jego wymiana.

Dobór filtra odwadniacza - na co zwrócić uwagę

Aby właściwie wybrać filtr odwadniacz, który zapewni instalacji chłodniczej odpowiednie i bezpieczne działanie, należy wziąć pod uwagę:

1. skład wkładu. Filtr osuszacz z wkładem zawierającym obok, sit molekularnych aktywny tlenek glinu będzie usuwał z czynnika nie tylko wilgoć, ale też i kwasy. Dzieje się tak, ponieważ aktywny tlenek glinu wykazuje większą zdolność do zatrzymywania kwasów niż sita molekularne. Z drugiej jednak strony, może zatrzymywać dodatki stosowane w olejach wykorzystywanych w instalacjach chłodniczych.

Wybór składu wkładu rzutuje na kompatybilność filtra odwadniacza z czynnikiem chłodniczym i olejem występującym w instalacji.

Zastosowanie filtra niekompatybilnego z czynnikiem chłodniczym czy olejem, może spowodować powstanie kwasów, które stanowią zagrożenie dla poprawnego działania instalacji.

1. rozmiar i typ przyłączy.
2. wydajność chłodniczą instalacji. Filtr powinien być tak dobrany, aby przepływ przez niego nie powodował nadmiernego spadku ciśnienia czynnika. Producenci podają wydajności chłodnicze odpowiadające podanemu przez nich spadkowi ciśnienia w zależności od czynnika chłodniczego. Podają również temperatury parowania i skraplania, dla których wydajności te wyznaczono.
3. maksymalne ciśnienie i zakres temperatury pracy filtra.
4. zdolność odwadniania czynnika chłodniczego. Producenci podają ją w zależności od temperatury ciekłego czynnika chłodniczego i jego rodzaju. W katalogach znajduje się też informacja przy jakiej zawartości wilgoci w czynniku przed rozpoczęciem i po zakończeniu odwadniana wyznaczono tę zdolność.